Monday, December 22, 2008

Оны шилдэг

Шинэ жил дөхөөд ирэхээр юм болгонд шилдэг шалгаруулна гэж нэг арга хэмжээ болно. Уг санаанд нь би жаахан дургүй, тэртэй тэргүй бид хэдүүлэхнээ юм болгон дээр шилдэгийг нь шалгаруулаад байвал 2 сая гаран хүнээс шилдэг архичнаар хүртэл хэн нэгэн нь нэг юм авч л таараа. Яваандаа олон жилийнх цуглараад ирэхээр хоёр сая шилдэг иргэнтэй болох юм болов уу даа. Хамгийн дургүй байдаг зүйл маань энэ нь өөрөө нэг төрлийн бизнес болчихсон найраа хийж начин авдагийн дайтай, шилдэг болох гэж хүмүүс мөнгө төлдөг бололтой. Гээд яах билээ дээ. Нэгэнт нийгмийн сэтгэхүй ийм болохоор мань мэт хэчнээн орилоод өөрчилж чадах биш, үүнтэй нь яаж ийгээд зохицоод амьдрах нь л чухал байх.
Харин саяхан Интерном номын их дэлгүүрээс Гранд Бүүк 2008 гэдэг юм гаргаж 2008 онд борлуулалтаараа тэргүүлсэн номнуудыг 10 категорит шалгаруулан өргөмжлөл олгосон юм байна. Тоон дотор үсэг цохиж явна гэгчээр дунд нь манай хэдэн нөхдийн хамтран орчуулсан ном орчихсон тууж явна. Уг ном нь гараад бараг хоёр жил болчихож байгаа гэхэд хүмүүст гайгүй хүрсээр л байгаа бололтой. Уг нь бол энэ ном их л олон хүний хүчин чармайлт, сэтгэл зүтгэлийн үр дүнд бий болсон юм. Хамтарч орчуулсан Б.Индра, Д.Сайнбаяр, Ж.Норов, Э.Норзимаа нараас эхлээд өмнөх үгийг бичиж өгч зааж зөвлөн тусалж байсан Баабар ах, ар гэрийнхэн минь, алдаа оноог минь хэлж өгч байсан зөндөө олон хүнд үүнд баяр хүргэх ёстой байх. Харамсалтай нь батламжин дээр зөвхөн миний нэр байж таарсан нь баахан ичгэвтэр санагдаж байлаа.
Угтаа бол би хэдийгээр энэ номыг анхлан бичээгүй ч монгол уншигчдад хүргэх гэж анх зөвшөөрлөө авахаас эхлээд нээлт хийх хүртлээ яг зургаан сар нойр хоолгүй сууж таарч билээ. Тэгэхээр тэр хөдөлмөрийг тодорхой хэмжээнд үнэлж буй үнэлэмж юм даа л гэж ойлгохоос би ийм мундаг, ганцаараа ингээд хийчихсэн эс бөгөөс энэ миний ном гээд өөрөө биччихсэн юм шиг сагсуураад байх нь хаашаа ч юм.


Тэгээд нэг ийм батламж авлаа гээд гэрээс минь зургийг нь явуулахаар хэчнээн шилдэг шалгаруулна гэж утгагүй юм гэж боддог байсан ч бас сэтгэл хөдөлдөг л юм байна. Тэгэхээр энэ нэр хүндэд дурладаг Монгол хүний сэтгэхүй юу эсвэл угаасаа хүн гээч амьтан ийм амбицтай байдаг юм болов уу. Одон медаль, шилдэг шалгаруулалт хоёр монголд бөхдөггүй байгаад байдагийн учир шалтгаан над шиг ингэж баярладаг хүн олон байдаг болохоор тэр байх даа.

Ямартаа ч хамгийн их баярласан зүйл маань гэвэл аав маань монголоос мессеж бичихдээ "Миний хоёр хүүгийн орчуулсан номнууд тэргүүлж, аав ээж хоёр нь уйлж байна. Хоёр морь нь түрүүлсэн уяачийг манлай уяач гэдэг биз дээ. Бид хоёр одоо манлай уяач болоо байлгүй" гэсэн байж билээ. Эгчийн маань орчуулсан "Хүн мичнээс үүсээгүй", "Бурхдын хотын эрэлд" номны цувралууд бас Психотроникийн хүрээлэнгийн нэр дээр дэвшиж тэргүүлсэн юм гэсэн. Шүүдрийн дуслаар цай чанаж энэ хоёрынхоо ачийг хариулж чадаагүй хэдий ч урмыг нь сэргээх бага ч гэсэн амжилт үзүүлж чадсандаа л өөртөө баярлаж байна.

Sunday, December 14, 2008

Мөхөшгүй найдварын гал


Залуу нас гэж юуг хэлэх вэ?


Хөрстийн амьдралд хөл алдсан

Хөлчүүхэн зүрхний минь тольтон дээгүүр

Шувууны сүүдэр шиг дайраад өнгөрсөн

Шунхан улаан залуу нас мину! хэмээн цаг үеэсээ түрүүлж сэтгэснээсээ болж хэлмэгдлийн шуурганд өртөж явсан агуу шүлэгч нэгэн бээр халаглан бичиж байжээ.

Уг нь биологийнхоо үүднээс энэ нь хүний эд эсийн хөгжил ид жигдэрсэн 20-40 орчим насыг хэлдэг аж. Харин нийгэмд эзлэх байр суурийнхаа хувьд энэ нь нийгмийг оройлогч оюун санаа болоод үзэл бодлынх нь түүчээ болж өгдөг болов уу хэмээн би мунхаглана. Үе үеийн шинэчлэл авчирсан хувьсгал бүхэн залуу сэтгэлгээтэй, залуу хүмүүсийн эрч хүч, мөрөөдөл, итгэлийн үрээр бүтсэн юм шиг надад санагддаг. Тиймдээ ч одоогийн хүн амын маань дийлэнх олонхи болчихоод байгаа залуу настнуудыг залуу сэтгэлгээтэй болгон хүмүүжүүлж чадвал ирээдүйд итгэх итгэлийг минь аврах шинэ эрин үеийг авчирч чадна гэдэгт би найддаг.


Залуу хүнийг юу тодорхойлдог вэ?


Миний бодлоор ганц биологийн насжилтаар нь хүнийг хөгшин залуу хэмээн хэмжих нь өрөөсгөл юм шиг санагддаг. Өөртөө хийгээд бусдад итгэх итгэл, эрч хүч мөрөөдлөөр дүүрэн, хар хорын санаа суугаагүй, шинэ бүхэнд дурлаж байдаг нэгнийг залуу хүн хэмээн тодорхойлох буй за хэмээн дотроо би төсөөлнөм. Мөн шударга үнэнийг байнга эрэлхийлэн мөрөөдөл сэтгэлээрээ жигүүр хийн дэрвэж явдаг, авралгүй болсон газар ч найдвар тавин итгэж чаддаг нэгэн байх ёстой болов уу.


Итгэл найдвар гэж юу вэ?


Залуу хүнийг тодорхойлох гол шинжийн нэг болох энэ итгэл найдвар гээч зүйл нь нийгмийн хөгжлийн гол хөдөлгүүр болдог гэдэгт би итгэдэг. Итгэл хэмээх үг нь байгаа бодит зүйлийг болно хэмээн өөдрөгөөр төсөөлөхийг хэлж буй бол найдвар гээч нь хэдийгээр хамаг горьдлого тасартал муу нөхцөл байдал үүссэн ч сэтгэлдээ бууж өгөхгүй тэмцсээр байгааг илэрхийлэх болов уу.


Америк итгэл гэж юу вэ?


Сүүлийн хэдхэн жилд Ирак дахь дайн дажин, эдийн засгийн саармагжилтаасаа болоод дэлхийд тэргүүлэгч гүрний байр суурь нь ганхаж эхэлсэн хэдий ч муугаар бодоход АНУ ойрын хориод жилдээ энэхүү нэр нөлөөгөө амархан алдчихгүй болов уу. Харин Америк кино бүхний төгсгөлд гардаг Happy End буюу жаргалтай төгсгөл нь өнөөгийн Америкчүүдийг тэргүүлэгч гүрнийх нь хэмжээнд аваачих өөдрөг үзэл санаатай, ирээдүйд итгэх итгэлтэй болгосон буй за.


Мөхөшгүй найдварын гал


2008 оны 7 дугаар сарын 1-ний гунигт үйл явдал, эдийн засгийн дараалсан уналтууд, ард олны ядуурал бухимдал, нийгэм дэх шударга бус үйл явдал, энэ бүхэнтэй тэмцэх ёстой төр засгийн унхиагүй байдал зэргээс шалтгаалан бидний залууст ирээдүйдээ итгэх итгэл алдарч эхэлснийг нуух юун. Энэ бүхэнд багахан ч атугай гэрэл гэгээ нэмэх мэт Америкчүүд түүхэндээ байгаагүй “хаан” сонголтыг 2008 оны 11-р сарын 5-ны өдөр хийж түүхэндээ анх удаагаа өнгөт арьстан ерөнхийлөгчтэй боллоо. Хэдийгээр энэ нь Монголчууд бидэнд шууд утгаараа үзүүлэх нөлөө бага ч оюун санаа хийгээд үзэл бодлын хувьд цоо шинэ залуу хүн дэлхийд тэргүүлэгч гүрнийг жолоодох болсон нь залуу сэтгэлгээтэй, залуу эрч хүчтэй хэн бүхний хувьд хонгилын үзүүрт гэрэл нэмсэн мэт ажээ. Тиймдээ ч санаа нийлсэн хэдэн нөхдийн хамт түүний 2006 онд хэвлүүлэн гаргаж байсан ”Audacity of Hope” номын эрхийг хөөцөлдөн авч тун удалгүй эх хэлээрээ “Мөхөшгүй найдварын гал” нэртэйгээр хэвлүүлэхээр ажиллаж байна.


Мөрөөдөл дуусах газар амьдрал дуусдаг бизээ. Америк мөрөөдлийг, Америк итгэлийг биелүүлэх гэж буй энэ хүний үзэл санаа, дотоод сэтгэлтэй дотно танилцсанаар эх хайртай монгол орноо Р.Чойном зохиолчийн хэлмэгдэж байсан тэр үеийнх шиг байдалд оруулж түүн шиг халаглан залуу насаа өнгөрөөхгүй байх боломжийг энэ ном бага ч атугай бидэнд өгөх буйзаа. Номын буян арвижих болтугай!


Холбоотой мэдээлэл:

Мөхөшгүй найдварын гал та бидний зүрхэнд мандан бадраг!

Мөхөшгүй найдварын гал

Audacity of hope