Олон баяр давхацсан өдөр

Өнөөдөр ч бас гайгүй олон баяр давхацсан өдөр юм гээч. Анд Дөлөөгийн маань 23 насны төрсөн өдөр өнөөдөр тохиож байна. Уг нь бид хоёрыг бурхан тоолбол нас чацуу, төөлбөл бие чацуу бол гэж явуулсан юм шиг байгаа юм. Гэтэл мань эр арай яараад надаас хоёр сарын өмнө төрчихөж. Бас арай илүү гарах гэж үзсэн юм байлгүй 5,6 см өндөр болоод өсчихөж. За юутай ч гэсэн анддаа Төрсөн өдрийн баярын мэндийг хүргэж чамайгаа маш их санаж байна гэж хавтгай ертөнцийн нөгөө булангаас мэндчилье дээ. Даанч мань эр өнөөдөр төрсөн өдөртэй манатай завгүй манаргаж яваа сурагтай байна билээ. Өнөө муу IBM Thinkpad-ийнхаа ард л төрсөн өдрөө тэмдэглэж байгаа байх даа. Хөгшин нь байсан бол ядаж хоёулаа цугтаа суухгүй юу хэхэ.
Бас нэгэн баярт мэдээ маань гэвэл аав маань өнөөдөр хүний гавъяат эмч цолоор шагнуулсан гэнэ. Миний мэдэхийн төр засаг энэ шагналд нэлээн л луу унжсан даг. Аав маань шударга нь дэндүү, болохгүй байгаа зүйлстэй эвлэрч чадахгүй заавал шүүмжилчихээд байдаг нь гай болдог юм байлгүй хангалттай хэмжээний гавъяаг нь байгуулчихаад байхад бараг арваад жил унжиж байж өнөөдөр л нэг юм өгч байгаа бололтой. Аав маань өөрөө үүнийг нэг их тоох биш “тэр төмрийг ямар чанаж идэх биш” гээд байдаг байсан боловч ээж бид хэд болохоор яаж ийгээд тодорхойлоод зүтгүүлчих санаатай байдаг байж билээ. Удаж байж олдсон юм болохоор үнэ цэнэ нь бүр л их байж таараа. За ямартаа ч гэсэн төрийн шагнал бол төрийн шагнал. Монгол төрийн маань сүлд манай гэр бүлийг өршөөг.
Ийм л олон баяр давхацаад байгааг бөөрөнхий дэлхийн нөгөө бөөрнөөс хүний хүү Отгонпүрэв харилцаа холбооны дэвшлийн тусламжтайгар олж мэдээд бөөн баяр, Ганеш бурхныхаа төрсөн өдөртэй энд бөөндөөд тэмдэглэж сууна. Энэ хэд хоногийн хугацаанд Энэтхэгт Ганеш гээд бурхных нь төрсөн өдөр гээд хаа сайгүй “бөмбөг” дэлбэрч, хөгжим хангинаад халтар, халтар найзууд маань “Жимми жимми Ажа Ажа” бүжгээ гудамжинд хийцгээгээд балай авч байна даа.

Үнэгүй программ хангамжаа гэж...

Энэтхэгийн засгийн газар 7 жилийн турш эмнэлгийн мэдээллийн менежментийн систем үүсгэх гэж 160 сая рүпий (400,000$) зарцуулсныхаа эцэст яг тэдний шаардлагыг хангах бэлэн программ хангамж үнэгүй байдгийг олж мэджээ. HMIS (Hospital Management Information System) нэртэй уг программын судалгаа, хөгжүүлэлт зэрэг үе шатууд одоо л дуусч эмнэлгүүд дээр суурилуулалт, сургалт явуулахад нэмж 130 сая рүпий хэрэг болно гэж тооцож байтал хэн нэг нь гэнэт өнөөх үнэгүй программ хангамжийг олоодхож.
HMS (Hospital Management System) хэмээх тэрхүү үнэгүй программыг www.care2x.org сайтаас хэдхэн минутанд татаж аваад өөрсдийн хэрэгцээнд тохируулан ажиллуулж болох ажээ. 7 хэл дээр ажиллуулах боломжтой уг программыг Итали, Малайз, Бразиль, Герман, Франц зэрэг улсуудад өргөнөөр ашигладаг байна. Уг программ нь өвчтөн бүрт өвчтөний түүх нээж, эмнэлгийн багаж тоног төхөөрөмжийн бүртгэл явуулж, сул ор байгаа эсэхийг мэдээлэхээс гадна санхүү, хүний нөөц, түргэний машины бүртгэл зэргийг явуулах боломжтой нэмэлт модулиудтай ажээ.
Одоогоор Энэтхэгүүд 130 саяыг нэмж төлөөд цаашид уг программаа хөгжүүлэх, эсвэл HMS-ийг татаж аваад тохиргоо хийн ажиллуулахын алийг нь ч шийдээгүй байгаа аж. Ямартаа ч уг төслийн багийн ахлагч улсын мөнгө үргүй зарсан шалтгаанаар багагүй гөвүүлж байгаа бололтой хэд хэдэн сонин дээр гараад авч. Хаа газрын төрийн байгууллага л болсон хойно хүнд механизм, судалгаа муутайгаар аливаа төслийг эхэлж байгаа биз. Дээрээс нь Энэтхэг Монголын төрийн байгууллагууд хүнд суртал, хээл хахуулиараа даанч төстэй. Хаа очиж харин энд улсын мөнгө үргүй зарсан гээд төслийн ахлагчтай хариуцлага тооцож байгаа нь яамай даа.
Хэдхэн жилийн өмнө ШКТЭ(3-р эмнэлэг), Халдвартын эмнэлэг зэрэг газрууд бас эмнэлгийн мэдээллийн систем хийлгэж байгаа гэж сонсож байсан. Ямар бүтээгдэхүүнд хэдий хэр их мөнгө зарцуулсан бол?