Халуун, Хавтгай, Хавчигдмал дэлхий

2007 онд хэвлэгдсэн Томас Л.Фрийдманы "Дэлхий бөөрөнхий биш" номыг хэсэг нөхдийн хамт чадан ядан орчуулж гаргаж байсан маань саяхан санагдана. Тухайн үед мэдлэг, мэдээлэл дутуугаас болоод олон зүйл дээр буруу зөрүү хийсэн байх. Харин саяхан хэсэг нөхдийн хамтаар Т.Фрийдманы дараагийн ном болох Халуун, Хавтгай, Хавчигдмал дэлхий номыг орчуулж дууссаныг Нэпко хэвлэлийн газраар дамжуулан өнөөдөр гар дээрээ хүлээж авлаа.

Монгол улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж 2009 онд зохиогчтой уулзахдаа Ногоон хувьсгалын талаархи түүний номыг Монгол залууст хүргэх хүсэлтэй байгаагаа дуулгасны дагуу Нэпко хэвлэлийн газар албан ёсны эрхийг нь авч Ц.Элбэгдорж, БОАЖЯ -ны сайд Л.Гансүх нарын өмнөх үгтэйгээр хэвлүүлсэн юм.

Зохиогч 2008 онд энэхүү номныхоо анхны хувилбарыг хэвлүүлсэнээс хойш сарын дараа дэлхийн санхүүгийн хямрал нүүрлэж олон сая хүнийг "хоол"-ноос нь салгасан явдал болсон билээ. Энэ тухай дүн шинжилгээ, учир шалтгааныг зохиолч судлан дараагийн удаа бусдад сургамж болгох үүднээс нэмж гурван бүлэг шинээр бичиж номоо шинэчлэн 2009 онд дахин хэвлүүлсэнийг бидний хэсэг нөхөд зориглон барьж авч орчуулсан юм.

Иймээс Халуун, Хавтгай, Хавчигдмал дэлхий ном маань ерөнхийдөө дэлхийн дулаарал, хүн амын нягтшил, глобальчлал, санхүүгийн хямрал энэ бүхнээс гарах арга зам зэргийн талаар хүнд хангалттай мэдлэг, мэдээлэл өгөхүйц сэдэвтэй юм.

Өөрийн орчуулсан хэсгээс хэсэгчлэн оруулбал:

...Үнэн хэрэгтээ бидний баялаг бүтээж байсан арга маань санхүүгийн ертөнц болоод байгаль дэлхийд хэтэрхий хортой байсан учир 2008 оны 9 сард зах зээлийн болоод экологийн системийн үндсэн суурийг ганхуулж эхэлсэн юм. Хэдийгээр өнгөн талдаа эдгээр нь холбоогүй мэт харагдаж байвч эдийн засаг болоод байгаль эхэд тогтворгүй байдал үүссэн нь нэг л учир шалтгаантай...

...Нэгэн гэр бүлд зээл зуучлагч үл хөдлөх хөрөнгө зарж ипотекийн гэрээ байгуулсаны дараа үүнийгээ Фэнни Мае эсвэл Ситибанк мэтийн арай томоохон санхүүгийн байгууллагад зуучилж өгнө. Өнөөх гэр бүл зээлээ төлж чадахгүй асуудалд орсон ч мань хүнд эрсдэл байхгүй. Яагаад гэвэл "тэр байхгүй болж" оронд нь Фэнни ч юм уу Фрэдди ч юм уу ямар нэг хөрөнгө оруулалтын банк уг зээлийг эзэмшинэ. Тэрээр өнөөх гэр бүлд ч гэсэн бүх зүйл адилхан аюулгүй гэдгийг ойлгуулна. Юу гэвэл байрны үнэ үргэлж л өсөх учир зээлээ төлж чадахаа байсан ч байшингаа өөрсдийн худалдаж авсанаас үнэтэйгээр зараад л яваад өгч болно...

...Бүхэл бүтэн улс хөрөнгийн зах зээлийн хангалттай туршлагагүй байж нэг л өдөр Волл Стрийтийн жишээг хараад "Бид бас наадахыг чинь хийж чадна" гэх нь тэр. Хэсэгхэн хугацаанд тэд хийж чадаж байгаа юм шиг харагдаж байв. 2003 онд Исландын хамгийн том гурван банк нийлээд улсынхаа ДНБ-тэй бараг тэнцүү буюу хэдхэн тэрбум долларын хөрөнгөтэй байлаа. Дараагийн гурван жил хагасын дотор тэд 140 тэрбум долларын буюу тооцоход ямар ч утгагүй, Исландын нийт ДНБ -ээс хамаагүй их хөрөнгөтэй болсон байлаа. 2003 - 2007 оны хооронд АНУ -ын хөрөнгийн зах зээл хоёр дахин нэмэгдэж байхад Исландынх ес дахин томорч байв...

...НҮБ -ийн хүн амын сангаас гаргасан тайланд дурьдсанаар "Дэлхийн хүн ам дараагийн 43 жилд 2.5 тэрбумаар буюу өнөөгийн байгаа 6.7 тэрбумаас 2050 он гэхэд 9.2 тэрбум болж нэмэгдэх төлөвтэй байна"...1800 онд Лондон нэг сая хүнтэй, дэлхийн хамгийн том хот байлаа. 1960 он гэхэд 1 саяас дээш хүн амтай 111 хот бий болсон байв. 1995 он гэхэд энэ тоо 280 болж харин өнөөдрийн байдлаар 300 гарсан байна...

...Уур амьсгалын мэргэжилтнүүдийн бүгд хүлээн зөвшөөрдөг нэг зүйл бол манай дэлхий 1740 онтой харьцуулахад дунджаар цельсийн 0,8 градусаар дулаарчихаад байгаа бөгөөд энэ нь 1970 оноос хойш хамгийн огцом өссөн юм...Хүний биеийн температур хэвийн үедээ 37.1 байдаг бөгөөд жаахан ихсээд 38 градус хүрэхэд л сүртэй юм болж хамаг бие хямраад байгааг илтгэдэг. Газрын гадаргын дундаж температурын өөрчлөлт ч гэсэн яг адилхан...

Номын буян дэлгэрэх болтугай!

P.S: Дашрамд дурдахад ном маань Интерном, 3,4 -р хорооллын Билэг их дэлгүүрийн номын дэлгүүрээр 19,000₮ -ний үнэтэй зарагдаж байгаа