Энэ Африк хэлц маш таалагдсан учир Монголоор орчуулах гэж оролдлоо. Миний шvлэг бичнэ гэж юу байх вэ. Гэхдээ толгой холбохыг хичээсэн юм.
Нар хэдийнээ мандаад єндєрт хєєрчихсєн юм биш vv. Бид хэзээ гvйж эхлэх вэ?
Every morning in Africa, a gazelle wakes up.
It knows it must run faster than the fastest lion or it will be killed.
Every morning a lion wakes up.
It knows it must outrun the slowest gazelle or it will starve to death.
It doesn’t matter whether you are a lion or a gazelle
When the sun comes up, you better start running.
Єглєє бvхэн Африкт бєхєн гєрєєс сэрдэг гэнэ
Єєрийгєє бvгдээс хурдан гvйхгvй бол болохгvй гэдгийг мэддэг гэнэ
Єлєн арслан тvvнийг барихад бэлэн байгааг санадаг гэнэ
Єглєє бvхэн Африкт араатны хаан сэрдэг гэнэ
Єлбєрч vхэхгvйн тулд тэрээр
Єнєєх бєхєнгєєс хурдан гvйх хэрэгтэй гэдгээ ойлгодог гэнэ
Харин чи бєхєн ч бай арслан ч бай
Халуун нар мандан хєєрєхєд
Хамгаас тvрvvнд гvйж эхлэх хэрэгтэй...
Friday, September 15, 2006
Saturday, September 09, 2006
In Mongolia, they drink goat’s blood for low Blood pressure
Энэтхэгийн тєв хэвлэл болох “The Times of India”-ийн єчигдрийн буюу 9 сарын 8-ний дугаараас энэхvv сонин нийтлэлийг уншив. Ихэнх нь Монгол гэж хаа байдгийг ч мэдэхгvй хvмvvсийн дунд тєв хэвлэл дээр нь эх орны минь тухай гарсан байна гэхийг сонсоод учиргvй баярлав. Уншаад vзтэл яах аргагvй манай аавын нэр ч явж харагдана. (Хэдийгээр аав маань иймэрхvv юм ярьснаа санахгvй байгаа ч гэсэн)
Бvрх ємсєж хар шил зvvсэн євгєн айраг ууж байгаа зураг тавиад хэвлэсэн энэхvv нийтлэлийг уншаад Монгол руу орчуулмар аядсан юм. Та бvхэн монгол орчуулга, англи эхтэй нь уншаад юу бодсоноо бичнэ биз.
In Mongolia, they drink goat’s blood for low Blood pressure
Ulan Bator: India may have loads of traditional remedies for all kinds of ailments, but when it comes to strange cures, Mongolia takes the cake.
For women with sprained necks, there is a Mongolian way out… Kneel before a handsome man and place the head on his knee. And the sprain is gone. For high blood pressure, stroke a cat and eat two cloves of garlic. Two cloves of garlic is fine, but why stroke the cat?
Medicines may have made tremendous advances, but in the land of Genghis Khan, these and other traditional treatments continue to be popular in some of the segments of the society.
“Some of the treatments are really funny. But they are still being practiced in some parts of Mongolia,” says Nansaa, a university teacher. Sometimes we have a hearty laugh on some of the traditional natural treatments, she says.
Nansaa’s favorite is that of applying animal urine to an aching tooth.
For a society that was largely nomadic, traditional medical solutions centered around animals. Sample this: A cup of freshly slaughtered goat’s blood is recommended for low blood pressure.
“The country has moved on and you can see many hospitals and clinics around the city. While many people are aware of these practices, you will find a few following them,” says Mendsaikhan, a doctor.
But arkhi (fermented mare’s milk) the local vodka, is considered almost an elixir for various ailments by Mongols, for instance, if an infant is suffering from pneumonia, wrapping its chest with a towel soaked in vodka is considered a sure shot treatment.
Монголд цусны даралт багадахаар ямааны цус уудаг
Улаанбаатар: Энэтхэг магадгvй бvх тєрлийн євчин эмгэгийг засах асар их уламжлалт арга барилуудтай байх. Гэвч євєрмєц хэлбэрийн дом, заслуудын хувьд гэвэл Монгол хамаагvй илvv.
Монгол аргаар бол гоёодсон хvзvvтэй хvvхэн сайхан залуугийн ємнє сєхрєєд толгойгоо євдгєнд нь хvргэх (мєргєх)-эд эрvvл болно. Цусны даралт чинь хэрэв ихсээд байвал хоёр хумс сармис идээд муур ил. Хоёр хумс сармис бол байж болох юм аа. Гэхдээ муур илдэг нь яаж байгаа юм бол?
Анагаах ухаан хэчнээн гайхамшигтай хєгжсєн ч гэсэн Чингис Хааны нутагт бол энэ мэтийн уламжлалт (хар) домууд єдий болтол нийгмийн нэгээхэн хэсэгт томоохон байр суурьтай хэвээр л байна.
“Зарим нэг домууд нь маш инээдтэй. Гэвч одоо болтол тэдгээр нь зарим газруудаар тvгээмэл хэвээр шvv” хэмээн их сургуулийн багш Нансаа ярьж байсан юм. “Зарим домуудыг шоолж бид элгээ хєштєл инээх vе хvртэл гардаг”
Нансаагийн хамгийн дуртай дом нь малын шээсээр євдсєн шvдэнд жин тавьдаг явдал юм.
Тэр чигээрээ нvvдлийн байсан нийгмийн хувьд хар дом нь ихэвчлэн малтай холбоотой. Тухайлбал: Дєнгєж гаргасан ямааны халуун цуснаас ганц аягыг уухад даралт багадах зовлонгоос ангижрана.
“Улс эх орон хєгжиж эмнэлэг, эмчилгээний газрууд хаа сайгvй байгуулагдаж байна. Ихэнх хvмvvс эдгээр домуудыг мэдэх боловч цєєхєн хэсэг нь л амьдрал дээр хэрэглэдэг юм” хэмээн Мэндсайхан эмч ярьж байна.
Гэвч архи (уг нь бол айраг л даа) (гvvний исгэсэн сvv) буюу нутгийнхний согтууруулах ундаа нь Монголчуудын хувьд олон тєрлийн євчин эмгэгийг анагаах рашаан бєгєєд жишээ нь: хатгаа авсан нярайн цээжийг мєнєєх айргаар жин тавьж орооход дорхноо эдгэнэ гэж vздэг байна.
Єчигдрийн сонин дээр Монголын тухай байна гэж сонсоод хэчнээн их баярлан шvvрч авав аа. Даанч унших тусам биднийг зэрлэг бvдvvлэг хэмээн доромжилсон юм шиг санагдан дотроо зэвvv хvрч суулаа. Уг нь “The Times of India” бол Энэтхэгийн хамгийн том гэгддэг нэр хvндтэй сонин л доо. Даанч мэдээллийн эх vvсвэрээ хаанаас авсан юм бvv мэд. Ихэнх нь алдаатай. Алдаагvй нэгнийг нь ёжилсон байдлаар бичсэн байх юм.
Миний хувьд лав би багадаа эдгээр домуудын ихэнхийг нь хvмvvс хэрэглэж байхыг харсан. Єнєєх нь vнэхээр ч vр дvнд хvрч байсныг санаж байна. Эдэнд хачирхалтай санагдаж буй эдгээр аргуудын ихэнх нь уг нь шинжлэх ухааны vндэстэй гэж би уншиж байсан юм. Аавынхаа бичилцсэн “Хар дом ардын бор арга” гэдэг номыг анх vг vсгийн алдааг нь харж суухдаа ямар гайхамшигтай сонин зvйлс их байдаг юм бэ гэж харж байснаас арай ч энэ их сургуулийн багш хvvхэн шиг инээж байгаагvй л дээ.
Юутай ч гэсэн vндэстэн бvр єєрийн оршин сууж буй газар нутаг зан заншилдаа тохирсон євєрмєц соёлын уламжлалтай байх ёстой гэдэгт би итгэж явдаг. Тэр нь гадны хvнд євєрмєц санагдсан ч хvндэтгэх vvрэгтэй гэж бас боддог. Уг нь бол энэхvv уламжлалууд нь заавал ч vгvй єрний гэгдэх шvvлтvvрээр гарч бусдын доог тохуу болж хэмжигдэх ёсгvй л баймаар юм. Гээд нэг муу оюутан би тєрийн тєлєє оготно гэгчээр тэрбум гаран Энэтхэгvvдэд Монгол зан заншил тайлбарлаж єгєлтэй биш дээ...
Бvрх ємсєж хар шил зvvсэн євгєн айраг ууж байгаа зураг тавиад хэвлэсэн энэхvv нийтлэлийг уншаад Монгол руу орчуулмар аядсан юм. Та бvхэн монгол орчуулга, англи эхтэй нь уншаад юу бодсоноо бичнэ биз.
In Mongolia, they drink goat’s blood for low Blood pressure
Ulan Bator: India may have loads of traditional remedies for all kinds of ailments, but when it comes to strange cures, Mongolia takes the cake.
For women with sprained necks, there is a Mongolian way out… Kneel before a handsome man and place the head on his knee. And the sprain is gone. For high blood pressure, stroke a cat and eat two cloves of garlic. Two cloves of garlic is fine, but why stroke the cat?
Medicines may have made tremendous advances, but in the land of Genghis Khan, these and other traditional treatments continue to be popular in some of the segments of the society.
“Some of the treatments are really funny. But they are still being practiced in some parts of Mongolia,” says Nansaa, a university teacher. Sometimes we have a hearty laugh on some of the traditional natural treatments, she says.
Nansaa’s favorite is that of applying animal urine to an aching tooth.
For a society that was largely nomadic, traditional medical solutions centered around animals. Sample this: A cup of freshly slaughtered goat’s blood is recommended for low blood pressure.
“The country has moved on and you can see many hospitals and clinics around the city. While many people are aware of these practices, you will find a few following them,” says Mendsaikhan, a doctor.
But arkhi (fermented mare’s milk) the local vodka, is considered almost an elixir for various ailments by Mongols, for instance, if an infant is suffering from pneumonia, wrapping its chest with a towel soaked in vodka is considered a sure shot treatment.
Монголд цусны даралт багадахаар ямааны цус уудаг
Улаанбаатар: Энэтхэг магадгvй бvх тєрлийн євчин эмгэгийг засах асар их уламжлалт арга барилуудтай байх. Гэвч євєрмєц хэлбэрийн дом, заслуудын хувьд гэвэл Монгол хамаагvй илvv.
Монгол аргаар бол гоёодсон хvзvvтэй хvvхэн сайхан залуугийн ємнє сєхрєєд толгойгоо євдгєнд нь хvргэх (мєргєх)-эд эрvvл болно. Цусны даралт чинь хэрэв ихсээд байвал хоёр хумс сармис идээд муур ил. Хоёр хумс сармис бол байж болох юм аа. Гэхдээ муур илдэг нь яаж байгаа юм бол?
Анагаах ухаан хэчнээн гайхамшигтай хєгжсєн ч гэсэн Чингис Хааны нутагт бол энэ мэтийн уламжлалт (хар) домууд єдий болтол нийгмийн нэгээхэн хэсэгт томоохон байр суурьтай хэвээр л байна.
“Зарим нэг домууд нь маш инээдтэй. Гэвч одоо болтол тэдгээр нь зарим газруудаар тvгээмэл хэвээр шvv” хэмээн их сургуулийн багш Нансаа ярьж байсан юм. “Зарим домуудыг шоолж бид элгээ хєштєл инээх vе хvртэл гардаг”
Нансаагийн хамгийн дуртай дом нь малын шээсээр євдсєн шvдэнд жин тавьдаг явдал юм.
Тэр чигээрээ нvvдлийн байсан нийгмийн хувьд хар дом нь ихэвчлэн малтай холбоотой. Тухайлбал: Дєнгєж гаргасан ямааны халуун цуснаас ганц аягыг уухад даралт багадах зовлонгоос ангижрана.
“Улс эх орон хєгжиж эмнэлэг, эмчилгээний газрууд хаа сайгvй байгуулагдаж байна. Ихэнх хvмvvс эдгээр домуудыг мэдэх боловч цєєхєн хэсэг нь л амьдрал дээр хэрэглэдэг юм” хэмээн Мэндсайхан эмч ярьж байна.
Гэвч архи (уг нь бол айраг л даа) (гvvний исгэсэн сvv) буюу нутгийнхний согтууруулах ундаа нь Монголчуудын хувьд олон тєрлийн євчин эмгэгийг анагаах рашаан бєгєєд жишээ нь: хатгаа авсан нярайн цээжийг мєнєєх айргаар жин тавьж орооход дорхноо эдгэнэ гэж vздэг байна.
Єчигдрийн сонин дээр Монголын тухай байна гэж сонсоод хэчнээн их баярлан шvvрч авав аа. Даанч унших тусам биднийг зэрлэг бvдvvлэг хэмээн доромжилсон юм шиг санагдан дотроо зэвvv хvрч суулаа. Уг нь “The Times of India” бол Энэтхэгийн хамгийн том гэгддэг нэр хvндтэй сонин л доо. Даанч мэдээллийн эх vvсвэрээ хаанаас авсан юм бvv мэд. Ихэнх нь алдаатай. Алдаагvй нэгнийг нь ёжилсон байдлаар бичсэн байх юм.
Миний хувьд лав би багадаа эдгээр домуудын ихэнхийг нь хvмvvс хэрэглэж байхыг харсан. Єнєєх нь vнэхээр ч vр дvнд хvрч байсныг санаж байна. Эдэнд хачирхалтай санагдаж буй эдгээр аргуудын ихэнх нь уг нь шинжлэх ухааны vндэстэй гэж би уншиж байсан юм. Аавынхаа бичилцсэн “Хар дом ардын бор арга” гэдэг номыг анх vг vсгийн алдааг нь харж суухдаа ямар гайхамшигтай сонин зvйлс их байдаг юм бэ гэж харж байснаас арай ч энэ их сургуулийн багш хvvхэн шиг инээж байгаагvй л дээ.
Юутай ч гэсэн vндэстэн бvр єєрийн оршин сууж буй газар нутаг зан заншилдаа тохирсон євєрмєц соёлын уламжлалтай байх ёстой гэдэгт би итгэж явдаг. Тэр нь гадны хvнд євєрмєц санагдсан ч хvндэтгэх vvрэгтэй гэж бас боддог. Уг нь бол энэхvv уламжлалууд нь заавал ч vгvй єрний гэгдэх шvvлтvvрээр гарч бусдын доог тохуу болж хэмжигдэх ёсгvй л баймаар юм. Гээд нэг муу оюутан би тєрийн тєлєє оготно гэгчээр тэрбум гаран Энэтхэгvvдэд Монгол зан заншил тайлбарлаж єгєлтэй биш дээ...
Thursday, September 07, 2006
Єнгє vv чанар уу?
Би анх блог-той боллоо. Таньдаг мэддэг хvмvvстээ блогийнхоо хаягийг явуулж дээр vеэс бичиж байсан эссэнvvдээ хvмvvсийг уншиж ямар нэгэн юм бодвол сэтгэгдэл бичих байх гэж найдаж байлаа.
Харамсалтай нь хvмvvс намайг юм бичдэг гэхээсээ веб дизайнер гэдгээр нь илvv сайн мэддэг бололтой. Хаягаа мессенжерээр явуулаад огт удаагvй байтал background нь зvгээр юм байна, гоё фонт сонгосон байна эд нар гэсэн хариунууд ирээд эхэлдэг юм байна. Миний дизайн хийдэг гэж юу байх билээ. Єнгєнийхєє хэдэн кодийг ч танихгvй амьтан хvмvvсийг веб эд нар гэсэн янз бvрийн ойлголттой болохоос ємнє л жаахан html сурсан ухаантай. Тэгээд л notepad дээр хэдэн tag бичнэ. Гэм нь жаахан сэргэлэн, хvмvvсийг хуга панаалддаг л байсан байж магадгvй. Тэгээд л хvмvvс намайг веб дизайн хийдэг гээд бодчихож. Нэг биш нэлээн хэдэн хvмvvсээс бичсэн юмнийхаа тухай биш хулгайлсан template-ийнхээ тухай санал сэтгэгдэл сонсоод хvмvvсийн сэтгэхvй ер нь ийм болчихсон юм болов уу даа гэж бодлоо.
Нэг нєхєр тайлбар тавьж байна. Чиний бичсэн юмийг уншиж байснаас background-ийн чинь єнгийг хараад утга санааг нь ойлгочихсон нь амар юм байна гэж байна. Миний бичсэн юмийг уншихад жаахан цаг шаардана л даа. Хэдийгээр мундаг бичдэг хvмvvстэй харьцуулахгvй ч бас утга санааг нь ойлгох гэж хэдэн секунд шаардаж магадгvй л юм. Харин background-ийг харахад бол сохор л биш бол ганц л секунд шаардана. Тэгээд л тэр хvний хувьд миний тухай тєрж байгаа сэтгэгдэл нь болоо. Би тэнэг єнгє сонгосон бол би тэнэгийн туйл, харин гайгvй єнгє сонгосон бол бас ч гэж ухаанд нь ухна ишиг vхчихээгvй гэсэн vг.
Харамсалтай нь миний бодлоор бол би мессенжер листээ жаахан шинэчлэх хэрэгтэй болсон аль эсвэл амьдарч байгаа нийгмийнхээ сэтгэхvйг солих хэрэгтэй болсон бололтой. Энэ хvмvvсийн бэлэнчлэх хямдхан сэтгэлгээ, юмийг харснаараа хэмждэг хэмжvvр эцэс сvvлд нь юунд л хvргэдэг бол доо.
Yнэн худал хоёрын хооронд 4 хуруу байдаг гэдэгийн эсрэгээр нvдээр харсан бvхэн vнэн биш гэдгийг хvмvvс хэзээ нэгэн цагт ойлгох байх гэдэгт найдаж байна.
М.Огоо
06.09.2006
Харамсалтай нь хvмvvс намайг юм бичдэг гэхээсээ веб дизайнер гэдгээр нь илvv сайн мэддэг бололтой. Хаягаа мессенжерээр явуулаад огт удаагvй байтал background нь зvгээр юм байна, гоё фонт сонгосон байна эд нар гэсэн хариунууд ирээд эхэлдэг юм байна. Миний дизайн хийдэг гэж юу байх билээ. Єнгєнийхєє хэдэн кодийг ч танихгvй амьтан хvмvvсийг веб эд нар гэсэн янз бvрийн ойлголттой болохоос ємнє л жаахан html сурсан ухаантай. Тэгээд л notepad дээр хэдэн tag бичнэ. Гэм нь жаахан сэргэлэн, хvмvvсийг хуга панаалддаг л байсан байж магадгvй. Тэгээд л хvмvvс намайг веб дизайн хийдэг гээд бодчихож. Нэг биш нэлээн хэдэн хvмvvсээс бичсэн юмнийхаа тухай биш хулгайлсан template-ийнхээ тухай санал сэтгэгдэл сонсоод хvмvvсийн сэтгэхvй ер нь ийм болчихсон юм болов уу даа гэж бодлоо.
Нэг нєхєр тайлбар тавьж байна. Чиний бичсэн юмийг уншиж байснаас background-ийн чинь єнгийг хараад утга санааг нь ойлгочихсон нь амар юм байна гэж байна. Миний бичсэн юмийг уншихад жаахан цаг шаардана л даа. Хэдийгээр мундаг бичдэг хvмvvстэй харьцуулахгvй ч бас утга санааг нь ойлгох гэж хэдэн секунд шаардаж магадгvй л юм. Харин background-ийг харахад бол сохор л биш бол ганц л секунд шаардана. Тэгээд л тэр хvний хувьд миний тухай тєрж байгаа сэтгэгдэл нь болоо. Би тэнэг єнгє сонгосон бол би тэнэгийн туйл, харин гайгvй єнгє сонгосон бол бас ч гэж ухаанд нь ухна ишиг vхчихээгvй гэсэн vг.
Харамсалтай нь миний бодлоор бол би мессенжер листээ жаахан шинэчлэх хэрэгтэй болсон аль эсвэл амьдарч байгаа нийгмийнхээ сэтгэхvйг солих хэрэгтэй болсон бололтой. Энэ хvмvvсийн бэлэнчлэх хямдхан сэтгэлгээ, юмийг харснаараа хэмждэг хэмжvvр эцэс сvvлд нь юунд л хvргэдэг бол доо.
Yнэн худал хоёрын хооронд 4 хуруу байдаг гэдэгийн эсрэгээр нvдээр харсан бvхэн vнэн биш гэдгийг хvмvvс хэзээ нэгэн цагт ойлгох байх гэдэгт найдаж байна.
М.Огоо
06.09.2006
Subscribe to:
Posts (Atom)