Аялал

Сиддхарта Шакъягийн мэндэлсэн газар Лүмбини, Балба

Одоогоос 2700 гаран жилийн тэртээ нэгэн хүү хөл доороосоо лянхуа цэцэг бадамлуулан мэндэлсэн нь өдгөө дэлхийн хүн амын 3-ны нэгийг өөрийн сургаалиар амьдрах зам мөрийг нь олж өгсөн Сиддхарта Шакъямуни (манайхан уг нь Шагжамуни гэдэг. Гэхдээ Хинди галигаараа Шакъя гэдэг юм билээ. Уг хүн нь брахман Энэтхэг хүн байсан болохоор үүнийг нь дагая гэж бодлоо) байлаа. Непаль (Балба), Энэтхэгийн хилээс холгүйхэн байрлах энэ газар жуулчдаар хахаж байдаг боловч оршин суугчид нь нэг л ядуу өнгө муутайхан, өглөө эрт очсон болоод ч тэр үү хэдхэн метрийн цаадах харагдахтай үгүйтэй битүү манан байлаа.

Бурхан багшийн ээж нь түүнийг төрүүлэхийнхээ өмнө усанд орж байсан газар

Бурхан багш Шагжамунигийн гэгээрлийн хутагийг олсон газар Бодгаяа, Бихар муж


Хиндигээр Бодгаяа, Төвдөөр Дорждан, Монголоор Очирт Завилгаа хэмээн нэрлэсэн энэ газар мянган бурхад мэндлэх учиртай ариун газар юм гэнэ билээ. Өдөртөө л хэдэн мянган жуулчид ирж буцаж байдаг энэ их хөлийн газар бурхан багшийн гэгээрсэн бодь модны хажууд МЭӨ 2-р зууны үеийн Энэтхэгийн Ашок хаанаас эхтэй сүрлэг суварга байрлах ажээ. Суварга дотор бурхан багшийг өнгөрснөөс хойш зуун жилийн дараа царайг нь харсан хүн урласан хэмээх бурхан багшийг хамгийн сайн дүрсэлсэн гэгддэг баримал байрлана. Тойроод бясалгалын цэцэрлэг, мөргөлийн газрууд дүүрэн байх ажээ.
Үнэхээр мянган бурхад мэндлэх газар эсэхийг бүү мэд. Гэхдээ арван тавны бүтэн сартай шөнө бодь модны доор мөнх бусын ертөнцийн наадах цаадахыг эргэцүүлэн суухнаа хүмүүний орчлон дахь диваажингийн нэгэн хэлтэрхийг амтлах шиг мэдрэмж төрөх ажээ.

Бурхан багшийн гэгээрлийн хутагийг олсон бодь модны доорхи суудал нь

Бясалгалын цэцэрлэг

Буддын шашин үүссэн цэг буюу Бурхан багш анхны сургаалиа таван шавидаа айлдсан газар болох Сарнат, Варанаси хот


Бодгаяад гэгээрлийн хутагийг олсныхоо дараа бурхан багш будаа идэн сүү ууснаар үзэл баримтлалаасаа ухарсан хэмээн үзэж өөрийг нь хаяж явсан таван шавийнхаа араас явсаар Сарнат хэмээх энэ газар иржээ. Түүний ирж явааг холоос харсан таван шавь нь өнөө «урвагч» гэсэн байдлаар харьцсан боловч түүнд хүнээс ангид ямар нэгэн зүйл байгааг олж мэдрэн өөрийн эрхгүй татагдаж номлолыг нь сонсох болжээ. Бурхан багш Сарнат дахь бугын цэцэрлэгт амьдарч номлолоо айлдаснаар энэ газар бурхны шашны анхны үүсэл цэг болж Загалмайтнуудын хувьд Ерүсалем, Лал соёлтнуудын хувьд Мекка ямаршуу ариун дагшин газар байдгийн нэгэн адил Буддын шашинтнуудын өлгий болон хувирсан юм. Их Британийн колончлолийн үед Сарнат гахайн сангийн аж ахуй болж хувирсан бөгөөд хэдэн мянган жилийн түүхтэй ариун суваргуудаас нь хавь орчны айл амьтан туйпуу сугалж байшингаа барьдаг байсан гэдэг. 1890 онд Сарнатад ирсэн Шри-Ланкийн сурвалжит гэр бүлээс гаралтай залуухан буддист Ангарик Дармапал энэ бүхнийг болиулах гэж тэмцсээр колончлол дуусаж Англичууд нутаг буцан Энэтхэгүүд засгийн эрх авснаар л энэ ариун газрыг дархалж онголж чадсан юм гэдэг.

Бурхан багш таван шавьтайгаа анх уулзсан цэг. Чауканди суварга, Сарнат

Бурхан багшийн амьдарч байсан газар болох бугын цэцэрлэг. Мулагандикүти, Сарнат

Анх номлолоо номолсон газар болох Дамех суварга, Сарнат

Бурхан багшийн таалал төгссөн газар Күшинагар, Уттар Прадеш муж


Зурган дээр харагдах хоёр цагаан барилгын урт гонзгой хэлбэртэйд нь бурхан багшийн жанч халсан газар түүний аварга том хэвтээ баримал байрлана. Санаа дагаад ч тэр үү нэг л намуухан уйтай газар ажээ.

Эндээс холгүйхэн түүнийг чандарлаж оршуулсан газар болох Рамабар суварга байрлана.

Дараагийн бичлэгтээ ариун Ганга мөрөн болоод Бодгаяа дахь Монгол сүмийн талаар бичихийг хичээнээ.