Wednesday, August 30, 2006

The world is flat

Сvvлийн vед нэлээд шуугиулаад байгаа Томас Фрийдманы энэхvv ном надад маш их таалагдсан учир єєрийн эх хэл рvv чадлынхаа хэрээр хєрвvvлэх хvсэл тєрєн vзэж байна. Та бvхэн єєрсдийн санал зєвлєгєєг нэмэрлэвээс єчvvхэн миний ажилд гvн туслалцаа vзvvлэх байна.
Томас Фрийдман


Дэлхий бєєрєнхий биш

Даяарчлагдсан дэлхийн 21-р зууны товч тvvх







Би унтаж байлаа...

Бvх католик шашинтныг ивээгч, Мохаммедийн сургаалийг дагагч тэрс номтнуудын гол дайсан Эрхэм дээд хатан хаан таны зарлигаар Кристофер Колумб бивээр Энэтхэг улсыг зорьж байна. Тэрхvv гайхмшгийн орныг vзэж, тэдний талаар судлан єєрсдийн гэгээн сургаалдаа оруулах арга замыг хайх ба явж дадсан дорно зvг рvv бус єдгєє хvртэл хэний ч явж vзээгvй шинэ зvг болох єрнийг чиглэсэн шинэ зам гаргахаар зорьж байна.

- Кристофер Колумбын аялалын тэмдэглэлээс. 1492 он


“Майкрософт эсвэл Ай Би Эм-г чиглvvлээд цохь” Хэн ч ємнє нь надад гольфийн талбай дээр ийм сонин зааварчилгаа єгч байсангvй. Хамтрагч маань эхний ногоон зурвасын цаана харагдах гял цал болсон хоёр барилгыг заан энэхvv vгийг хэлэхэд би Энэтхэгийн Банглоре хотын тєвд КЖА гольф клубын эхний тий*-д зогсож байлаа. Голдман Заксын барилга арай дуусаагVй байлаа, тvvнээс биш хамтрагч маань тийшээ ч зааж магадгvй байсан юм. Эйч Пи, Техас Инструмент компаниудын барилга ч бас ес дэхь нvхний цаана арав дахь нvхний харалдаа сvндэрлэж харагдана. Энэ юу ч биш. Нvх тэмдэглэдэг бяцхан дарцгууд маань алдарт хэвлэлийн фирм болох Эпсонийх, тэр ч байтугай миний цохиуруудыг зєєж яваа залуу ч 3М-ийн малгай ємссєн харагдана.
Гольфийн талбайн гадаах зарим замын тэмдгийг Техас Инструмент ивээн тэтгэсэн байхад хажууд нь Пицца Хатийн аварга том зарлалын самбар дээр уур савсаж буй пиццаны зурган дээр “Гигабайтаар хэмжигдэх амт” хэмээн бичсэн харагдана.

Yгvй ээ энэ Канзас биш байсан. Гэхдээ энэ яавч Энэтхэг гэж харагдахгvй байсан юм. Энэ тэгээд юу вэ? Шинэ ертєнц vv? Хуучин ертєнц vv? Аль эсвэл дараагийн ертєнц vv?

Би Энэтхэгийн торгоны зам болсон Банглорт Колумб шиг ямар нэгэн нээлт хийхээр ирсэн байлаа. Колумб тухайн vеийн Португалийн далайчид шиг ємнийг зориод Африкийн зvvн талаар тойрон Энэтхэг орохоос илvv дєтєєр єрнийг чиглэн єєрийнхєє тєсєєлж байснаар Атлантын задгай далайг гатлаж Энэтхэгийн зvvн эрэг хvрнэ гэж тооцоолон Нина, Пинта, Санта Мариа гэсэн хєлєг онгоцны бvрэлдэхvvнтэйгээр гарсан билээ. Тухайн vедээ “халуун ногооны арал” гэгдэж байсан Энэтхэг нь нууцлагдмал баялаг болох алт, сувд, эрдэнийн чулуу, болон торгоороо Европынхны арааны шvлсийг асгаруулж байсан юм. Лал шашинтнууд Энэтхэг хvрэх хуурай газрын замыг хяналтандаа байлгаж байсан энэ vед тэрхvv товч замыг нээснээр Колумб болон Испанийн эзэнт гvрний хувьд асар их баялагийг эзэмшиж хvч чадалтай болох vvд хаалга нь байлаа.
Колумб дэлхийг бєєрєнхий гэж тооцоолсон учир єрнийг зорьсноор илvv дєт зам олно гэж найдаж гарсан билээ. Гэвч тэрээр дэлхийн бємбєрцгийг арай багаар тєсєєлснєєс, замаа буруу тооцоолсон ба замд нь хуурай газар тааралдана гэдгийг урьдчилан тєлєвлєєгvй байсан юм. Гээд мань эр єєрийн нээсэн шинэ ертєнцийнхєє уугуул иргэдийг Индианууд (Энэтхэгvvд. орч) гэж нэрлэснээр уг аялал тєгссєн юм. Буцаж ирээд Колумб Фердинанд хаан болон Изабелла хатан хаанд энэтхэгийг олж чадаагvй боловч дэлхий бєєрєнхий гэдгийг баталснаа хvлээн зєвшєєрсєн юм.

Би харин Энэтхэгт дорныг чиглэн Франкфуртаар дамжиж Луфтханза компанийн иргэний нисэх онгоцны бизнес ангиллын суудлаар ирсэн юм. Би хаашаа ямар чиглэлээр болон хаа яваагаа суудлынхаа ємнє зоосон жижиг дэлгэцэн дээрхи ЖиПиЭс*-ийн тусламжтайгаар яг таг мэдэж байлаа. Би товлосон цагтаа аюулгVй газардав. Би бас л Индианууд (Энэтхэгvvд) гэж нэрлэгддэг хvмvvстэй уулзлаа. Би мєн л Колумбын адил Энэтхэгийн нууцлагдмал баялагийг хайж явлаа. Ялгаа нь гэвэл Колумб vнэт метал, торго, амтлагч гэх мэт тухайн vеийнхээ vнэ цэнийг тодорхойлогч материаллаг баялаг хайж явсан бол би программ хангамж, дуудлагын тєв*, дамжуулах протокол, оптик инженерчлэлийн шинэ нээлт гэх мэт єнєє vеийн бидний хувьд vнэт баялаг болсон зvйлсийг хайж байсан юм. Колумб єєрийн уулзсан Энэтхэгvvдээ* єєрийн гарын доорхи vнэгvй ажилчид боолоо болгон хувиргахдаа баяртай байлаа. Харин би миний уулзсан Энэтхэгvvд яагаад бидний хийх ёстой ажлыг булааж аваад байгааг яагаад тэд Америк болон бусад аж vйлдвэржсэн орнуудын vйлчилгээ болон мэдээлэл технологийн ажлын голыг нугалах чухал тvнш болоод байгааг мэдэхийг зорьсон юм.
Колумб єєрийн гурван хєлєг онгоцон дээрээ зуугаад хvний хамтаар явж байсан бол би Дисковери Таймс сувгийн цєєхєн хvний бvрэлдэхvvнтэй бяцхан багтай явж байлаа. Манай бяцхан баг хєл нvцгэн Энэтхэг жолоочийн барьсан хоёр бага оврын фургонд элбэгхэн багтаж орхив. Би аялалд гарахынхаа ємнє Колумбын адилаар дэлхий бєєрєнхий гэдэгт итгэлтэй байсан боловч Энэтхэгт vзсэн харсан болгон маань намайг алмайруулж энэ итгэл тєгс байдалдаа эргэлзэхэд минь хvргэсэн юм. Колумб санамсаргvйгээр Америкт ирээд єєрийгєє Энэтхэгийн нэг хэсгийг нээчихлээ гэж бодож байсан бол би Энэтхэгт ирээд єєрийгєє Америкд байна гэж бодоход хvрлээ. Зарим нэг Энэтхэгvvд Америк нэртэй байхад зарим нь дуудлагын тєвvvдэд Америк аялгатай англи хэлээр ярьж, Америк маягийн бизнесийг компьютерийнхээ лабараториудад тєлєвлєж байлаа.
Колумб хаан болон хатандаа дэлхий бєєрєнхий юм байна гэдгийг батлан тvvхэнд энэхvv нээлтийг анх удаа хийсэн хvн хэмээн тодорсон юм. Харин би гэртээ эргэж ирээд зєвхєн эхнэртэйгээ л єєрийнхєє нээлтийг хуваалцсан юм.
Би тvvнд “Хайрт минь, дэлхий чинь хавтгай юм байна шvv дээ” гэж шивнэлээ.

5 comments:

Anonymous said...

eee ingej bitgii bodoo. bi lav chinii blgo iig neg naizaasaa olj avsan yum.. ter nadad hellee.. yagaad aimaar ajillaad bgaa tuhaigaa ter helj bna.. uuniig orood uz eniig unshaad bi ingej ih ajillaj hodolmorlohoor shiidsen gej bna.. tegeed bi ter yavuulsan yum ruu ni orloo l doo.. tegsen ter ni chinii blog.. ter dundaa http://otgonpurew.blogspot.com/2006/08/blog-post_25.html eh oronch uzel gedeg oguulel bodol chini bna.. bi unshlaa.. oor busdy ni unshlaa.. tegsen taalagdaj bnaa. chinii bichleg.. hondoj bgaa asuudal handlaga.. setgelgee haragdaj bna.. tegeed chamaig bi tosoolloo.. za neg 30 garsan zaluu ovoo bolovsorch nud tailsan uhaajij togtvorjson nohor bna.. ovoo shd ee manai erchuul gej bodloo.. tegeed tsaashaa unshaad bsan chini chi ih zaluu hun bolj taarlaa.. tegeed baharhah setgel torloo.. yamar saihan yum.. iim zaluugaaraa uhaarah geed.. tiimees chi humuusiig chinii web design ene teriig l sonirhoj bna gej bitgii oroosgoloor bodoo.. nad shig chinii bichsen bolgony ug useg tseg taslalgui unshij bgaa humuus zondoo bgaa.. uuniigee urgeljluul.. chi yag bgaagaaraa l bai yu ch bitgii oorchil.. chi bol mundag shuu.. sain bna gej bi huviasaa ih bahdaj bna.. ingeed dandaa l tanai "gereer" shagaij bichsen hiisen buhniig chini hondson asuudal.. amnaas chini unasan buriig ih l anhaaraltai amtarhan sonsoj unshinaa geed bod.. za amjilt husye.. soyolyn uriig tsatsaltsagch, niigmiig eruuljuulegchiin neg, nutag usaa bodogch.. sain saihnyg gereltuulegch mini.. hundetgesen Nomin

Anonymous said...

eee ingej bitgii bodoo. bi lav chinii blgo iig neg naizaasaa olj avsan yum.. ter nadad hellee.. yagaad aimaar ajillaad bgaa tuhaigaa ter helj bna.. uuniig orood uz eniig unshaad bi ingej ih ajillaj hodolmorlohoor shiidsen gej bna.. tegeed bi ter yavuulsan yum ruu ni orloo l doo.. tegsen ter ni chinii blog.. ter dundaa http://otgonpurew.blogspot.com/2006/08/blog-post_25.html eh oronch uzel gedeg oguulel bodol chini bna.. bi unshlaa.. oor busdy ni unshlaa.. tegsen taalagdaj bnaa. chinii bichleg.. hondoj bgaa asuudal handlaga.. setgelgee haragdaj bna.. tegeed chamaig bi tosoolloo.. za neg 30 garsan zaluu ovoo bolovsorch nud tailsan uhaajij togtvorjson nohor bna.. ovoo shd ee manai erchuul gej bodloo.. tegeed tsaashaa unshaad bsan chini chi ih zaluu hun bolj taarlaa.. tegeed baharhah setgel torloo.. yamar saihan yum.. iim zaluugaaraa uhaarah geed.. tiimees chi humuusiig chinii web design ene teriig l sonirhoj bna gej bitgii oroosgoloor bodoo.. nad shig chinii bichsen bolgony ug useg tseg taslalgui unshij bgaa humuus zondoo bgaa.. uuniigee urgeljluul.. chi yag bgaagaaraa l bai yu ch bitgii oorchil.. chi bol mundag shuu.. sain bna gej bi huviasaa ih bahdaj bna.. ingeed dandaa l tanai "gereer" shagaij bichsen hiisen buhniig chini hondson asuudal.. amnaas chini unasan buriig ih l anhaaraltai amtarhan sonsoj unshinaa geed bod.. za amjilt husye.. soyolyn uriig tsatsaltsagch, niigmiig eruuljuulegchiin neg, nutag usaa bodogch.. sain saihnyg gereltuulegch mini.. hundetgesen Nomin

Anonymous said...

eee ingej bitgii bodoo. bi lav chinii blgo iig neg naizaasaa olj avsan yum.. ter nadad hellee.. yagaad aimaar ajillaad bgaa tuhaigaa ter helj bna.. uuniig orood uz eniig unshaad bi ingej ih ajillaj hodolmorlohoor shiidsen gej bna.. tegeed bi ter yavuulsan yum ruu ni orloo l doo.. tegsen ter ni chinii blog.. ter dundaa http://otgonpurew.blogspot.com/2006/08/blog-post_25.html eh oronch uzel gedeg oguulel bodol chini bna.. bi unshlaa.. oor busdy ni unshlaa.. tegsen taalagdaj bnaa. chinii bichleg.. hondoj bgaa asuudal handlaga.. setgelgee haragdaj bna.. tegeed chamaig bi tosoolloo.. za neg 30 garsan zaluu ovoo bolovsorch nud tailsan uhaajij togtvorjson nohor bna.. ovoo shd ee manai erchuul gej bodloo.. tegeed tsaashaa unshaad bsan chini chi ih zaluu hun bolj taarlaa.. tegeed baharhah setgel torloo.. yamar saihan yum.. iim zaluugaaraa uhaarah geed.. tiimees chi humuusiig chinii web design ene teriig l sonirhoj bna gej bitgii oroosgoloor bodoo.. nad shig chinii bichsen bolgony ug useg tseg taslalgui unshij bgaa humuus zondoo bgaa.. uuniigee urgeljluul.. chi yag bgaagaaraa l bai yu ch bitgii oorchil.. chi bol mundag shuu.. sain bna gej bi huviasaa ih bahdaj bna.. ingeed dandaa l tanai "gereer" shagaij bichsen hiisen buhniig chini hondson asuudal.. amnaas chini unasan buriig ih l anhaaraltai amtarhan sonsoj unshinaa geed bod.. za amjilt husye.. soyolyn uriig tsatsaltsagch, niigmiig eruuljuulegchiin neg, nutag usaa bodogch.. sain saihnyg gereltuulegch mini.. hundetgesen Nomin

Anonymous said...

The world is flat gesnees uuntei holbogduulaad ene review-iig unshaarai. Ug ni nom ni electronoor bdag bol olj unshihsan.
Thomas L. Friedman is not so much a futurist, which he is sometimes called, as a presentist. His aim, in his new book, The World Is Flat, as in his earlier, influential Lexus and the Olive Tree, is not to give you a speculative preview of the wonders that are sure to come in your lifetime, but rather to get you caught up on the wonders that are already here. The world isn't going to be flat, it is flat, which gives Friedman's breathless narrative much of its urgency, and which also saves it from the Epcot-style polyester sheen that futurists--the optimistic ones at least--are inevitably prey to.

What Friedman means by "flat" is "connected": the lowering of trade and political barriers and the exponential technical advances of the digital revolution have made it possible to do business, or almost anything else, instantaneously with billions of other people across the planet. This in itself should not be news to anyone. But the news that Friedman has to deliver is that just when we stopped paying attention to these developments--when the dot-com bust turned interest away from the business and technology pages and when 9/11 and the Iraq War turned all eyes toward the Middle East--is when they actually began to accelerate. Globalization 3.0, as he calls it, is driven not by major corporations or giant trade organizations like the World Bank, but by individuals: desktop freelancers and innovative startups all over the world (but especially in India and China) who can compete--and win--not just for low-wage manufacturing and information labor but, increasingly, for the highest-end research and design work as well. (He doesn't forget the "mutant supply chains" like Al-Qaeda that let the small act big in more destructive ways.) Friedman tells his eye-opening story with the catchy slogans and globe-hopping anecdotes that readers of his earlier books and his New York Times columns will know well, and also with a stern sort of optimism. He wants to tell you how exciting this new world is, but he also wants you to know you're going to be trampled if you don't keep up with it. His book is an excellent place to begin. --Tom Nissley

Where Were You When the World Went Flat?



Thomas L. Friedman's reporter's curiosity and his ability to recognize the patterns behind the most complex global developments have made him one of the most entertaining and authoritative sources for information about the wider world we live in, both as the foreign affairs columnist for the New York Times and as the author of landmark books like From Beirut to Jerusalem and The Lexus and the Olive Tree. They also make him an endlessly fascinating conversation partner, and we'd happily have peppered him with questions about The World Is Flat for hours. Read our interview to learn why there's almost no one from Washington, D.C., listed in the index of a book about the global economy, and what his one-plank platform for president would be. (Hint: his bumper stickers would say, "Can You Hear Me Now?")

gegeen said...

ene orchuulga bishuu